Mαθήματα από έναν Πιγκουίνο

Βασισμένη στην ομότιτλη βιογραφία του Τομ Μισέλ, η ταινία του Πίτερ Κατάνεο αποτελεί μια συγκινητική, κινηματογραφική μεταφορά μιας ιστορίας που μοιάζει υπερβολικά αναληθής για να μην είναι πραγματική, με έναν Στιβ Κούγκαν σε αψεγάδιαστη ερμηνευτική φόρμα.

Αργεντινή, 1976. Λίγο πριν το ξέσπασμα του στρατιωτικού πραξικοπήματος, ένας Βρετανός δάσκαλος θα μεταβεί στη χώρα, προκειμένου να διδάξει σε ένα σχολείο για αγόρια. Η κλιμακούμενη ένταση θα οδηγήσει τον Τομ (Κούγκαν) και έναν συνάδελφό του στην Ουρουγουάη, όπου θα περάσουν λίγες μέρες χαλάρωσης, μακριά από την έκρυθμη κοινωνικοπολιτική κατάσταση της Αργεντινής. Εκεί, σε μια τυχαία βόλτα του στην παραλία ο Τομ θα έρθει αντιμέτωπος με ένα θλιβερό θέαμα: ένας μεγάλος αριθμός πιγκουίνων κείτεται νεκρός πάνω στην άμμο, ξεβρασμένος, αποτέλεσμα μιας θανατερής πετρελαιοκηλίδας. Όλοι οι πιγκουίνοι είναι νεκροί, εκτός από έναν, τον οποίο – σε μια σπάνια επίδειξη καλοσύνης – ο Τομ θα αποφασίσει να βοηθήσει.

Επειδή θα το αναρωτηθείτε και εσείς οι ίδιοι, ναι, στις περισσότερες σκηνές ο πιγκουίνος είναι αληθινός, εκτός από ορισμένες περιπτώσεις οι οποίες ενείχαν κάποιον κίνδυνο, όπου εκεί προτιμήθηκε, για ευνόητους λόγους, το CGI. Η ύπαρξη, εξάλλου, ενός πραγματικού πιγκουίνου στα γυρίσματα, αποτέλεσε βασικό λόγο της – όντως – επιτυχημένης μεταφοράς των περιπετειών του Τομ Μισέλ στη μεγάλη οθόνη, μιας που η διάδραση του Κούγκαν με το χαριτωμένο, θαλάσσιο πτηνό βρίσκεται στο επίκεντρο της υπόθεσης.

Η σκηνογραφική προσπάθεια για την ανασύσταση της εποχής λειτουργεί εξίσου αποτελεσματικά, παρά την περιορισμένη της κλίμακα, όπως για παράδειγμα το γεγονός πως η εξωτερική δράση μοιάζει να λαμβάνει διαρκώς χώρα στον ίδιο κεντρικό δρόμο, όμως έτσι κι αλλιώς το πολιτικό παρασκήνιο υπάρχει εδώ για να σιγοντάρει διακριτικά τη δράση του πρωταγωνιστή και τη σταδιακή μεταστροφή του από έναν μοναχικό, κυνικό άνδρα, σε έναν άνθρωπο που επαναπροσδιορίζει μέσα του τις αρετές της φιλίας και της φροντίδας του συνανθρώπου (και ενός πιγκουίνου).

Η ταινία μαρτυρά, οπτικά, ορισμένους δημιουργικούς περιορισμούς, κάτι που ανά στιγμές την κάνει να μοιάζει περισσότερο με τηλεοπτική, παρά με κινηματογραφική παραγωγή, εντούτοις το προσωπικό και χωρικό δράμα των ηρώων αποτελεί διαχρονική αφήγηση και εδώ η προσέγγιση γίνεται μεν με λίγο πιο καλογυαλισμένο τρόπο, παραμένει δε κομμάτι μιας υπαρκτά εφιαλτικής Ιστορίας που διατρέχει τη χρονικότητα της Αργεντινής μέχρι σήμερα.

Πρόκειται για μια παραδοσιακά καμωμένη ταινία, πολύ κλασική στον τρόπο στησίματός της, που όμως κερδίζει τη συγκίνηση του θεατή χάρη στο δέσιμο του Κούγκαν με τον αντισυμβατικό συμπρωταγωνιστή του, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς πως πρόκειται για αληθινή ιστορία. Ουσιαστικά εκεί βρίσκεται και η «καρδιά» του φιλμ, με τους λοιπούς χαρακτήρες – ίσως με εξαίρεση μερικές κομβικές ατάκες του Τζόναθαν Πράις στον ρόλο του διευθυντή – να πλαισιώνουν τον χαρακτήρα του Τομ, ο οποίος αποδεικνύεται πιο πολυδιάστατος από ό,τι αφήνεται να εννοηθεί στην αρχή.

Το «Μαθήματα Από Έναν Πιγκουίνο» είναι η ταινία που δεν ήξερες πως χρειαζόσουν να δεις. Αποτελεί την καλύτερη επιλογή αν θες να συγκινηθείς ή αν απλά αγαπάς τους πιγκουίνους. Όπως και να ‘χει θα σου «δουλέψει», ακόμα κι αν δεν πρόκειται να τη θυμάσαι μέρες μετά. Μερικές φορές αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η συγκινησιακή στιγμή του «τώρα» και τούτο εδώ το φιλμ πετυχαίνει απρόσμενα τον στόχο του.