Πρώτος Έρωτας

Οι κινηματογραφικές queer αφηγήσεις έχουν συνδεθεί με πονεμένους χαρακτήρες και βασανισμένες ζωές, σε βαθμό που το εν λόγω στοιχείο έχει σχεδόν δομικό στοιχείο του queer σινεμά, τόσο του mainstream, όσο και του «φεστιβαλικού». Κι αλίμονο, (μπορεί να) είναι κι αυτό μέρος της queer εμπειρίας για πολύ κόσμο εκεί έξω και οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον τρόπο που είναι διαμορφωμένος ο (υπό άλλη, ευρεία έννοια) κόσμος εκεί έξω. Συχνά πάντως αυτός ο «βασανισμός»  και ο πόνος χρησιμοποιούνται από τους δημιουργούς ως μέσα χειραγώγησης, ώστε να καλλιεργηθεί θετικό συναίσθημα για τον χαρακτήρα  - φαντάζομαι πως αντιλαμβανόμαστε όλοι γιατί αυτό μπορεί να καταστεί προβληματικό, ειδικά όταν επιστρατεύεται με το βλέμμα στον τρόπο πρόσληψης του θεάματος από ένα μη queer κοινό. Αναφερόμαστε, φυσικά, σε ταινίες όπου η διεκδίκηση της queer ταυτότητας μέσα σε ένα πλειοψηφικά «ετεροκανονικό» σύμπαν αποτελεί μέρος των στόχων του δημιουργού – αλίμονο αν εφαρμόζαμε αυτή την αρχή ανάγνωσης σε κάθε ταινία με queer ήρωα, τότε θα έπαιρνε η μπάλα ακόμα και διαμάντια σαν το «All of us Strangers», που στην πραγματικότητα δεν αποτελούν stricto sensu queer σινεμά.

To «Young Hearts» φέρει δυο χαρακτηριστικά που το κάνουν να ξεχωρίζει. Καταρχάς, είναι μια αφήγηση πρώτων ερωτικών σκιρτημάτων, κατανόησης και συμφιλίωσης ενός νεαρού αγοριού με τη σεξουαλική του ταυτότητα, η οποία, στοχευμένα, απευθύνεται σε εφήβους. Με δεδομένη τη δυσκολία της εφηβικής ηλικίας, είναι σχεδόν λυπηρή η αδυναμία μας να μνημονεύσουμε πολλές ταινίες σχετιζόμενες με την queer εφηβική εμπειρία, καμωμένες ώστε να τις παρακολουθήσουν πρωτίστως θεατές που βρίσκονται σε αυτό το στάδιο – συνήθως απευθύνονται σε ενήλικες.

Κατά δεύτερον, αντιπροτείνει μια θετική queer ταινία. Ναι, ο πατέρας φέρεται μειωτικά και ανταγωνιστικά – «ο αδερφός σου έβγαλε γένια γρηγορότερα από σένα», λέει στον νεαρό ήρωα- και ναι, τα ξεσπάσματα του Ελίας είναι επόμενα, όταν καλείται να διαχειριστεί τόσο αντιφατικά συναισθήματα και, σε αρχικό στάδιο τουλάχιστον, δεν βρίσκει τρόπο και χώρο για να τα επικοινωνήσει. Σταδιακά, όμως, όλα εξομαλύνονται και επιλύονται σε ένα φινάλε-βάλσαμο, που, δραματουργικά, μιλώντας, μπορεί να παραπέμψει σε «εύκολη χολιγουντιανή λύση» για μερίδα της κριτικής – αντιλαμβανόμαστε πλήρως και εν μέρει αποδεχόμαστε την κινηματογραφική ένσταση – αλλά φέρει τον χαρακτήρα ενός statement, δίχως τη σπουδαιοφάνειά που συνοδεύει αντίστοιχες κινηματογραφικές πρακτικές. Αντίθετα, η (εσωτερική) συμφιλίωση υπογράφεται κινηματογραφικά με ένα άγγιγμα δαχτύλων στο ποδήλατο, ως τρυφερή δήλωση και όχι ως οργισμένο μανιφέστο.

Επαναλαμβάνουμε, είναι μια ταινία που απευθύνεται πρωτίστως στο εφηβικό κοινό, ο ενήλικας θεατής μόνο την καλλιγραφία της μπορεί να εκτιμήσει – ίσως και τη θετικότητά της, υπό το πρίσμα όσων αναφέραμε παραπάνω. Αλλά για εφήβους θεατές που βρίσκονται σε ανάλογη φάση με τον νεαρό Ελίας, η προβολή μπορεί να αποδειχθεί βάλσαμο – σχεδόν απορείς για την απουσία της ταινίας από τις υποψηφιότητες του βραβείου Lux.