Ας μιλήσουμε για το «Yes»: Γιατί η ταινία του Ναντάβ Λαπίντ δεν ήταν στο Διαγωνιστικό των Καννών;
Ένας από τους πιο διακεκριμένους διεθνώς Ισραηλινούς δημιουργούς, βραβευμένος σε Κάννες και Βερολίνο, «μυστηριωδώς» δεν ήταν στην επίσημη επιλογή των Καννών, με τη νέα ταινία του να βρίσκει χώρο (και διθυραμβικές κριτικές) στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών.
Βάζοντας εισαγωγικά στο μυστηριωδώς φαίνεται σα να θεωρούμε ότι υπάρχει κάποια συνωμοσία που θέλησε να υποβαθμιστεί η ταινία του Λαπίντ. Η δήλωσή του, βγαμένη από κιτάπια θεωρίας του PR, ίσως και να μας δικαιολογεί: «Ίσως είναι ένα ερώτημα που πρέπει να απευθυνθεί σε αυτούς που επιλέγουν τις ταινίες, όχι σε εμένα. Δεν ξέρω γιατί δεν βρεθήκαμε στο Διαγωνιστικό. Ίσως το έργο ήταν πολύ ενοχλητικό. Ίσως κάποιος φοβήθηκε. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι η ταινία μας μοιάζει με δείκτη δειλίας και γενναιότητας, ένας τρόπος να διαλέξεις ανάμεσα στους μεν και τους δε.»
Γιατί όλα αυτά; Προφανώς λόγω της πλοκής του έργου που δεν αφήνει και πολλά περιθώρια παρανόησης. Μια σάτιρα περί δύο Ισραηλινών καλλιτεχνών που καλούνται να γράψουν έναν ύμνο για έναν Ρώσσο ολιγάρχη, φτιαγμένη από έναν Ισραηλινό που ζει στο Παρίσι και υπογράφει σταθερά δηλώσεις κατά του Νετανιάχου, δεν είναι κάτι αμφίσημο. Επίσης το σινεμά του Λαπίντ εν γένει δεν είναι κάτι χαμηλότονο που ποντάρει στην υποδήλωση.
Η παραγωγή της ταινίας επίσης ήταν θυελλώδης, πολύς εργαζόμενος κόσμος μια που ήρθε και μια που προφασίστηκε κάτι και έφυγε, ήταν και τα γυρίσματα πολύ κοντά στην κόλαση της περιοχής... δεν θέλει και πολύ. Η ιστορία της γράφτηκε μεν πριν τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, προσαρμόστηκε όμως και στα μετέπειτα συμβάντα. Ας πούμε ότι ο Λαπίντ δεν είναι και πολύ καλοδεχούμενος στο Ισραήλ της σημερινής του διοίκησης.
Τώρα για το κατά πόσον «φοβήθηκαν» οι Κάννες, ποιος μπορεί να πει; Οι Κάννες δεν είναι γενικά ένα φεστιβάλ που φοβάται την κοινωνική κριτική, ούτε ανησυχεί με ζητήματα πολιτικής που προκύπτουν από δραματουργίες. Αν άλλαξε αυτό φέτος, θα μάθουμε ίσως κάποτε. Για τον υπογράφοντα μια θεώρηση που θα έλεγε ότι ένα φεστιβάλ φοβάται, θα ήταν μια θεώρηση που θα πίστευε ότι οι ταινίες αλλάζουν τον κόσμο. Μια κατ΄εμέ λανθασμένη θεώρηση. Δεν αποκλείεται και να μην άρεσε τόσο η ταινία στους επιλέγοντες. (Άρεσε πάντως πολύ στην κριτική - αν και οφείλει να σημειώσει κανείς ότι και οι άνθρωποι φορείς των ιδεών τους είναι, δεν ξέρεις κατά πόσον η κριτική είναι αποκλειστικά βασισμένη στην ποιότητα του έργου.)
Τέλος να πούμε ότι ο Λαπίντ με την προηγούμενη ταινία του («Ahed's Knee») είχε τιμηθεί με το Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες του 2021.