Συναισθηματική Αξία

Ο Γιοακίμ Τρίερ επιστρέφει μετά τον «Χειρότερο Άνθρωπο στον Κόσμο», που έφτασε μέχρι τις υποψηφιότητες των Όσκαρ για καλύτερο πρωτότυπο σενάριο, και διευρύνει ακόμα περισσότερο τις οσκαρικές προοπτικές του, καθώς συνεργάζεται ξανά με τον αχώριστο συν-σεναριογράφο του, Εσκίλ Βογκτ, για να σκιαγραφήσει το χρονικό μιας δυσλειτουργικής νορβηγικής οικογένειας, με φόντο τον κόσμο του θεάτρου και του κινηματογράφου.

Μετά τον θάνατο της μητέρας τους, η Νόρα και η Άγκνες επανασυνδέονται με τον αποξενωμένο πατέρα τους, έναν κάποτε φημισμένο, εγωκεντρικό σκηνοθέτη που ετοιμάζεται για το πολυπόθητο comeback του με μια ταινία βασισμένη στην οικογένειά τους. Όταν η θεατρική ηθοποιός Νόρα αρνείται τον πρωταγωνιστικό ρόλο που εκείνος της προσφέρει, ο πατέρας της στρέφεται σε μια ανερχόμενη χολιγουντιανή σταρ, δυναμιτίζοντας ακόμα περισσότερο τις εύθραυστες οικογενειακές ισορροπίες και τις εντάσεις που σιγοβράζουν κάτω από τη φαινομενική σκανδιναβική ψυχραιμία.

Ο Τρίερ στήνει με χιούμορ και οξυδέρκεια  μια παλαίστρα όπου οι ήρωές του καλούνται να αντιμετωπίσουν τους προσωπικούς τους δαίμονες

Από τη μαγνητική εναρκτήρια σκηνή, ο Τρίερ εισάγει το μεγαλοπρεπές αρχοντικό της οικογένειας ως έναν διακριτικό αλλά πανταχού παρόντα χαρακτήρα: Οι ξύλινοι τοίχοι του στέκουν επί δεκαετίες ολόκληρες σιωπηλοί μάρτυρες στα μικρά και μεγάλα γεγονότα που σφράγισαν ανεξίτηλα τους ενοίκους του: από σπαρακτικές τραγωδίες μέχρι συζυγικούς καυγάδες και παιδικές σκανταλιές. Πέρα από ένα ευφάνταστο εύρημα που ελαφρύνει το μπεργκμανικών αποχρώσεων ψυχόδραμα, η διαχρονική παρουσία του γίνεται αφορμή να ξεδιπλωθούν σύντομα αλλά κομβικά φλας μπακ που φτάνουν μέχρι και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και αποδεικνύονται καταλυτικά για την ψυχοσύνθεση των χαρακτήρων, στοιχειωμένων με διαφορετικό τρόπο ο καθένας από την απώλεια και την εγκατάλειψη: Ο χαρισματικός αλλά αλαζονικός πατέρας που αφήνει την οικογένειά του για να κυνηγήσει την καριέρα του, η θεατρική ηθοποιός κόρη που φρικάρει κάθε φορά πριν βγει στη σκηνή και αρνείται πεισματικά να δώσει συγχώρεση, η παθητική αδελφή της που παραμένει στωικά στη σκιά τους, αλλά και σταθερά υποστηρικτική στο πλευρό τους.

Γύρω τους, ο Τρίερ στήνει με χιούμορ και οξυδέρκεια τα παρασκήνια των θεατρικών παραστάσεων και της προετοιμασίας της ταινίας, σαν μια παλαίστρα όπου οι ήρωές του καλούνται να αντιμετωπίσουν προσωπικούς δαίμονες και φαντάσματα. Όμως δίπλα στην κοφτερή και συνάμα τρυφερή σάτιρα για τη μεγαλομανία και την ανασφάλεια των καλλιτεχνών, ο Τρίερ εξυψώνει την τέχνη ως ένα ανεκτίμητο μέσο εξιλέωσης και συμφιλίωσης για κάθε ήττα, απώλεια και τραύμα που εκείνοι αδυνατούν να διαχειριστούν στην πραγματική ζωή. Και κατ’ επέκταση, καθρεφτίζει τη δική μας –σχεδόν θεραπευτική– παρόρμηση να ανακαλύπτουμε δικά μας κομμάτια στις δανεικές ιστορίες που ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια μας.

Σύσσωμο το καστ του «Sentimental Value» μάς χαρίζει μερικές από τις καλύτερες ερμηνείες που είδαμε φέτος στο Φεστιβάλ Καννών - δίπλα στην ήδη βραβευμένη στις Κάννες Ρενάτε Ρέινσβε («Ο Χειρότερος Άνθρωπος στον Κόσμο»), ο Στέλαν Σκάρσγκαρντ αποδεικνύεται η σκληροτράχηλη καρδιά του φιλμ, στον σπουδαιότερο ρόλο του εδώ και χρόνια.